تذکرۀ افضل و تحلیل دیدگاه های انتقادیِ مؤلف آن
author
Abstract:
افضلمخدوم پیرمستی، ادیب، شاعر و تذکرهنویس هراتیتبار بخارایی (ف1334ق/1916م) است. افضل بنابر اشارۀ خود در مقدمه، تذکرۀ افضلالتذکار فی ذکرالشعراء و الاشعار مشهور به تذکرۀ افضل را به سفارش امیر وقت بخارا، عبدالاحدخان (حک.1303-1328ق/ 1886-1910م)، در سال 1322 ق/1904م در شرح حال صدوسیوهفت (137) شاعر معاصر خود در محیط ادبی بخارا و مناطق فارسیزبان مرتبط با این امارت را که در بخارا اقامت داشتند، از سال 1202 ق/1787-1788م تا سال تدوین تذکره تألیف کرد. آگاهیهای ما در زبان فارسی دربارۀ این تذکره و مؤلف آن بسیار ناچیز و بعضاً نادرست است. اطلاعات مندرج در منابع پژوهشی افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان نیز خالی از خطا نیست. مسئلۀ این پژوهش معرفی تذکره، تذکرهنویس و تحلیل دیدگاههای انتقادی مؤلف آن است. نگارنده برای تبیین این مسئله با استفاده از روش تحلیل محتوا و دستاوردهای رویکرد ژانری به متن به دنبال یافتن پاسخ برای پرسشهای ذیل است: افضلمخدوم پیرمستی کیست و دارای چه دیدگاههای انتقادی در تذکره است؟ افضلالتذکار فی ذکرالشعراء و الاشعار چه نقشی در جریان تذکرهنویسی ادبی فارسی ماوراءالنهر در آغاز سدۀ بیستم در بخارا داشته است؟ نتایج تحقیق نشان داد این اثر، تذکرۀ مستقلِ منثور ناحیهای ـ عصری به زبان فارسی است که نشانههایی از لهجۀ بخارایی را با خود به همراه دارد. دیدگاههای انتقادی مؤلف را می‌توان در ذیل چهار عنوان «تاریخی ـ تحلیلی، اخلاقی، سیاسی ـ اجتماعی و بلاغی ـ جمالشناسانه» تحلیل کرد. هرچند این تذکرهنویس به سفارش امیر وقت تذکرۀ خود را تألیف کرد و درنتیجه در ارائۀ دیدگاههای انتقادی، پسند دربار و علائق شخص امیر را دخالت داد، به دلیل نقشی که در احیای نام و آثار شاعران معاصر خود در محیط ادبی بخارا ایفا کرد، بلافاصله مورد توجه علاقهمندان شعر و ادب این دوره واقع شد؛ بهگونهای که همواره یکی از منابع تألیف و تحقیق پژوهشگران دربارۀ حیات ادبی محیط بخارا و مناطق مرتبط با آن بوده است.
similar resources
معرفی، بررسی و تحلیل تذکرۀ تحفۀ سامی
تذکرۀ تحفۀ سامی یکی از تذکره‌های درخور تعریف و ذکر عهد صفوی است. در این اثر سام میرزا صفوی، شاهزادۀ دانشمند، هنرمند و خوش‌ذوق، با رعایت کلام و ادب و در نهایت راستی و صداقت دست به تألیف زندگینامۀ 722 تن از شاعران کمی قبل از خود و هم‌عهد خود زده است و الحق، که در این گنجینۀ گرانقدر از ذکر هیچ دانش و هنر و اصول و فنونی دریغ نورزیده است به طوری که تذکرۀ تحفۀ سامی را می‌توان آی...
full textتحلیل خودنگاره با رویکرد انتقادی به نظریه "مرگ مؤلف" رولان بارت
رویکرد این مقاله؛ تحلیل خودنگاره در نقاشی و عکاسی است؛ تحلیلی که خودنگاره را با دیدگاه انتقادی به نظریه "مرگ مؤلف"مطرح می سازد. نظریه "مرگ مؤلف" رولان بارت از آرای مهم و پر استناد به ویژه در نقد هنری است. با توجه به این که "خودنگاره"، هنری فردگرا و معطوف به شخص مؤلف است؛ در اینجا به مثابه نمودی از مؤلف فرض می شود و سؤال هایی مطرح می‌شود از جمله: آیا می توان نظریه "مرگ مؤلف"را در همه آثار هنری ت...
full textنظریه تعامل‌گرایی و تحلیل انتقادی آن
در دهه1950و به ویژه اوایل دهه1960، با پیوستن اندیشه انتقادی مکتب جرم‌شناسی واکنش اجتماعی، به تمرکز ویژه رویکرد تعامل نمادین بر نقش ارزیابی‌های دیگران در تشکیل و تغییر هویت و اعمال شخص، نظریه‌ای متفاوت، به نام نظریه تعامل‌گرایی یا برچسب‌زنی، در انتقاد به جرم‌شناسی کلاسیک، شکل گرفت و به یاری شرایط مستعد حاکم بر آن دوران، در آمریکای شمالی بروز یافت. این نظریه، مفاهیم انحراف و منحرف را به ص...
full textتحلیل انتقادی دیدگاه نیچه درباره معنای زندگی
مسئله معنای زندگی پرسشی اساسی است که پیش‌تر انسان معاصر غربی آن را در چارچوب مسیحیت پی می‌گرفت، اما به نظر نیچه، انسان اکنون در دورانی به سر می‌برد که چارچوب عقیدتی و ارزشی مسیحیت فرو ریخته است. در این دوران، انسان معاصر گرفتار نیست‌انگاری فراگیر شده است. از این‌رو، نیچه می‌کوشد معطوف به زندگی زمینی و در راستای اراده معطوف به قدرت، معنایی برای زندگی انسان معاصر طراحی کند که نتیجه‌اش آری‌گویی به...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 3
pages 45- 68
publication date 2020-09-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023